GS1 Polska, publikując swój raport ESG za 2024 rok, pokazuje przykład dla małych i średnich przedsiębiorstw, jak efektywnie podejść do raportowania. Jest to pierwszy polski (nawet europejski) raport firmy z sektora MŚP przygotowany według dobrowolnych standardów raportowania VSME.
Wyzwania raportowania ESG
Dla wielu firm, zwłaszcza z sektora MŚP, raportowanie ESG może wydawać się skomplikowanym procesem. Oto główne wyzwania:
1. Złożoność regulacji – przepisy dotyczące raportowania zmieniają się i mogą być trudne do interpretacji.
2. Zbieranie i analiza danych – firmy muszą dostarczać dokładne, wiarygodne i porównywalne dane, co może być problematyczne bez odpowiednich narzędzi i procesów.
3. Podwójna istotność – nie wszystkie organizacje wiedzą, jak ocenić swój wpływ na środowisko i społeczeństwo oraz jakie czynniki ESG wpływają na ich działalność finansową.
4. Brak zasobów i kompetencji – wiele MŚP nie posiada dedykowanych zespołów do ESG i musi angażować zewnętrznych specjalistów.
5 kroków do skutecznego raportowania ESG
Raportowanie ESG staje się nieodzownym elementem strategii firm, niezależnie od ich wielkości. Aby było ono skuteczne, warto podejść do niego metodycznie, przechodząc przez pięć kluczowych etapów. Oto sprawdzona ścieżka, która ułatwi ten proces.
1. Fundamenty strategii ESG
Tworzenie efektywnego raportu ESG zaczyna się od określenia strategii, która łączy cele zrównoważonego rozwoju z kluczowymi priorytetami biznesowymi. Równie istotne jest zaangażowanie kluczowych interesariuszy, takich jak np. inwestorzy, klienci, pracownicy czy dostawcy.
2. Planowanie i zakres raportu
Zanim rozpocznie się proces raportowania, konieczne jest określenie zakresu raportu oraz przyjętych standardów.
✅ Wybór standardu raportowania – duże firmy zobowiązane są do stosowania ESRS, natomiast dla MŚP rekomendowany jest VSME, który obejmuje zarówno podstawowe, jak i bardziej szczegółowe dane ESG.
Obecnie za “duże” firmy uznaje się podmioty spełniające przynajmniej dwa z trzech kryteriów: ponad 250 pracowników, powyżej 50 mln EUR obrotu rocznego, suma aktywów przekraczających 25 mln EUR. Po wdrożeniu Omnibusa wymogi sprawozdawcze obejmą wyłącznie przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 1000 pracowników i spełniające jedno z dwóch kryteriów: obrót powyżej 50 mln EUR, suma bilansowa powyżej 25 mln EUR. Dla firm poniżej 1000 pracowników Komisja przyjmie w drodze aktu delegowanego dobrowolny standard sprawozdawczości, oparty na standardzie dla MŚP (VSME) opracowanym przez EFRAG.
✅ Określenie wskaźników do raportowania – wśród kluczowych wskaźników znajdują się m.in.: zużycie energii, ślad węglowy, struktura zatrudnienia czy mechanizmy ładu korporacyjnego.
✅ Benchmarking sektorowy – analiza raportów ESG w danej branży pozwala zidentyfikować najczęściej raportowane wskaźniki oraz dobre praktyki.
3. Zbieranie i analiza danych ESG
Gromadzenie danych ESG wymaga skoordynowanego podejścia i wykorzystania nowoczesnych narzędzi.
✅ Gromadzenie danych – obejmuje m.in. emisję CO₂, zużycie energii i wody, polityki społeczne, warunki pracy i mechanizmy zarządzania.
✅ Weryfikacja i analiza jakości danych – raportowane informacje powinny być zgodne z wybranym standardem oraz możliwe do zweryfikowania przez interesariuszy.
4. Przygotowanie i opracowanie raportu
Raport ESG powinien być przejrzysty, czytelny i zgodny z obowiązującymi regulacjami.
✅ Struktura raportu – raport powinien obejmować trzy kluczowe filary ESG: środowisko (E), społeczeństwo (S) i ład korporacyjny (G).
✅ Infografiki i wykresy – wizualizacja danych zwiększa ich czytelność i ułatwia interesariuszom interpretację.
✅ Transparentność i zgodność z regulacjami – wszystkie ujawnienia powinny być jasno oznaczone, zgodne z wytycznymi i możliwe do audytowania.
5. Weryfikacja, publikacja i analiza wyników
Ostatni etap to ocena raportu i jego udostępnienie szerokiemu gronu odbiorców.
✅ Audyt raportu – audyt raportu ESG nie jest obligatoryjny dla MŚP raportujących według standardu VSME, ponieważ ma on charakter dobrowolny i uproszczony. Jednak w przypadku firm objętych CSRD (głównie dużych przedsiębiorstw) weryfikacja raportu ESG będzie obowiązkowa i będzie opierać się na limited assurance (ograniczone zapewnienie).
✅ Publikacja i dystrybucja – raport powinien być dostępny na stronie internetowej organizacji oraz w komunikatach skierowanych do kluczowych interesariuszy.
W przypadku dużych firm obowiązek publikacji raportu obejmuje również jego zamieszczenie na stronach unijnych z odpowiednim tagowaniem, jednak po zmianach wprowadzonych przez Omnibus ten wymóg może zostać zniesiony.
✅ Integracja wniosków – analiza wyników raportu ESG umożliwia wdrażanie ulepszeń i adaptację strategii ESG na przyszłe lata. Ocena raportu pozwala sprawdzić, czy cele ESG zostały osiągnięte oraz zidentyfikować obszary do poprawy na kolejny cykl. Wnioski powinny być zintegrowane w strategii firmy, aby ESG było realnym elementem zarządzania, a nie jednorazowym raportem.
Raportowanie ESG to nie tylko formalność, ale narzędzie budujące przewagę konkurencyjną i transparentność firmy, a także dostarczające istotne informacje o firmie potencjalnym pracownikom, partnerom biznesowym oraz coraz częściej bankom.
Jak GS1 pomaga w raportowaniu ESG?
W raportowaniu pomóc mogą specjalistyczne narzędzia, ale też szereg tych, z których wiele firm korzysta już teraz. Dobrym przykładem będą standardy GS1, które mogą usprawnić raportowanie ESG, ułatwiając gromadzenie, zarządzanie i analizę danych w całym łańcuchu dostaw. Dzięki nim możliwe jest dokładne śledzenie produktów, ich cyklu życia oraz zwiększenie transparentności i identyfikowalności.

Olena Kobylchenko, menedżer ds. ESG GS1 Polska
Wizją ESG GS1 Polska jest, aby standardy GS1 pomagały prowadzić biznes w sposób bardziej zrównoważony. Przykłady identyfikatorów GS1 wspierających gromadzenie i współdzielenie danych ESG, w sposób bezpośredni lub pośredni:
🔹 GTIN – śledzenie emisji CO₂ na każdym etapie życia produktu,
🔹 GLN – identyfikacja lokalizacji dostawców i producentów,
🔹 SSCC – transparentność i efektywność w śledzeniu przesyłek,
🔹 GIAI – śledzenie indywidualnych zasobów firmy,
🔹 GSIN – identyfikacja przesyłek i jednostek logistycznych,
🔹 EPCIS – monitorowanie całego cyklu życia produktu.
Dzięki standardom GS1 firmy mogą zbierać dane szybciej, automatyzować procesy i zwiększyć transparentność swojego raportowania ESG.
Warto wiedzieć
Raportowanie ESG staje się nieuniknione – nie tylko ze względu na wymogi regulacyjne, ale także na rosnące oczekiwania klientów, inwestorów i partnerów biznesowych. MŚP mogą uprościć ten proces, stosując dobrowolne standardy raportowania VSME oraz wykorzystując standaryzację GS1. Im wcześniej firmy zaczną budować swoją strategię ESG, tym większą przewagę konkurencyjną uzyskają na rynku.