Polskie prawo podatkowe przewiduje możliwość wspólnego rozliczenia dochodów małżonków, jednak po spełnieniu szeregu warunków. Wspólne rozliczanie pit uzależnione jest stażu małżeńskiego oraz formy opodatkowania.
Staż małżeński i wspólność majątkowa
Warunkiem umożliwiającym złożenie wspólnego zeznania podatkowego jest::
- pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i
- wspólność majątkowa małżeńska trwająca przez cały rok.
Zgodnie z tymi regułami nowożeńcy będą mogli złożyć wspólny pit dopiero po pierwszej rocznicy ślubu. Wspólnego pit 2016 nie będą mogły złożyć pary, które brały ślub w roku 2016, nawet w dniu 1 stycznia. Nie będzie wtedy spełniony warunek pozostawania w związku przez cały rok.Aby skorzystać z preferencyjnego wspólnego opodatkowania dochodów za 2016 r., musieliby wziąć ślub najpóźniej 31 grudnia 2015 r. W przeciwnym razie wspólne rozliczenie pit możliwe będzie dopiero za 2017 rok.
Przykład 1: Anna i Mateusz zawarli związek małżeński 1 stycznia 2016 roku. Wspólne rozliczenie pit za 2016 rok nie jest w ich przypadku możliwe. Według interpretacji Ministerstwa Finansów w tym przypadku nie został spełniony warunek pozostawania w związku małżeńskim przez cały rok 2016. Wspólny pit będa mogli złożyć dopiero w 2018 roku rozliczając rok podatkowy 2017.
Przykład 2: Tomasz i Weronika rozwiedli się. Orzeczenie o rozwodzie sąd wydał w dniu 30 grudnia 2016 r. Czy wspólne rozliczenie PIT za rok podatkowy 2016 jest możliwe w ich przypadku? Mają takie prawo, jeśli mieli wspólność majątkową i spełniali pozostałe warunki, ponieważ w świetle przepisów Kodeksu postępowania cywilnego rozwód następuje z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądu, więc do końca roku 2016 według prawa byli jeszcze małżeństwem.
Prawo do wspólnego rozliczenia PIT przysługuje też wdowom lub wdowcom, jeśli w roku podatkowym mieli wspólność majątkową ze swoim małżonkiem, który zmarł w trakcie roku jeśli związek małżeński zawarty był przed rozpoczęciem roku podatkowego. Wspólny pit można też złożyć, gdy śmierć małżonka nastąpiła po upływie roku podatkowego, ale przed terminem rozliczenia pit.
Wspólność majątkowa małżonków musi trwać nieprzerwanie przez cały rok podatkowy.
Co do zasady wspólność majątkowa, powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa. Jednakże polskie prawo przewiduje możliwość wyłączenia wspólności majątkowej lub jej zmodyfikowania. Każdy, nawet kilkudniowy okres wyłączenia wspólności spowoduje, iż małżonkom nie będzie przysługiwał przywilej wspólnego rozliczenia PIT. Przywrócenie wspólności w trakcie roku nie przywróci prawa do wspólnego PIT za dany roku podatkowy. Będzie to możliwe dopiero od następnego roku, jeśli w nim cały czas będzie istniała wspólność ustawowa.
Natomiast zmodyfikowanie zakresu wspólności, czyli jej ograniczenie lub rozszerzenie, nie ma wpływu na możliwość wspólnego opodatkowania małżonków.
Wspólny PIT małżonków łatwo rozliczy się z programem PITax.pl Łatwe podatki. Można korzystać z niego bezpłatnie (w celach niekomercyjnych). Jest prosty w obsłudze, bezpieczny i pomocny w odliczaniu ulg podatkowych. Dostępny przez internet o każdej porze.
Sposób opodatkowania dochodów.
Wspólne rozliczenie PIT jest możliwe jedynie wtedy, gdy małżonkowie korzystają z opodatkowania swoich dochodów na zasadach ogólnych według skali podatkowej, czyli rozliczają PIT 36 lub PIT 37.Nie jest natomiast możliwe, jeżeli któryś z małżonków w roku podatkowym korzystał z opodatkowania na zasadach innych, czyli:
- „podatku liniowego” ze stałą stawką 19%,
- zryczałtowanego podatku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej
- ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub
- karty podatkowej,
- zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób duchownych,
- podatku tonażowego.
Przywileju wspólnego złożenia PIT za 2016 rok nie tracą małżonkowie, jeżeli uzyskali przychody z:
- działalności rolniczej;
- najmu prywatnego (podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze) opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT 28),
- kapitałów pieniężnych – wykazywanych w PIT-38
- z odpłatnego zbycia nieruchomości – wykazywanych w PIT 39.
Mechanizm wspólnego PIT
Po spełnieniu wszystkich wymienionych wyżej warunków małżonkowie mogą złożyć wspólny PIT. Na jednym formularzu PIT 36 lub PIT 37 podaje się dane osobowe oraz informacje o przychodach, kosztach, odliczeniach, dochodach obojga małżonków. Na druku zawarta jest informacja o wspólnym rozliczeniu. Wystarczy zaznaczyć odpowiedni kwadrat i złożyć podpis. Nie trzeba w tym celu składać odrębnych oświadczeń. Nie jest też wymagany podpis obojga małżonków,. W momencie złożenia przez jednego małżonka wniosku do urzędu staje się on pełnomocnikiem drugiego.
W wyniku wniosku złożonego we wspólnym zeznaniu małżonkowie podlegają opodatkowaniu łącznie od sumy swoich dochodów ( po uprzednim dokonaniu odliczeń od dochodu). Podatek określa się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Wspólne rozliczenie PIT jest możliwe również w sytuacji, gdy y jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów podlegających opodatkowaniu według skali. We wspólnym zeznaniu można również wykazać małżonka z zerowym przychodem.
