Ile odpoczynku dobowego, a ile tygodniowego należy się zawodowemu kierowcy? Jakie przepisy regulują te kwestie? Rozliczanie czasu pracy takiego pracownika to bardzo szerokie zagadnienie, obejmujące kwestie nie tylko prawne, ale i z zakresu kadr oraz płac.
Przestrzeganie zgodnych z przepisami limitów czasu pracy kierowców i robienie przerw w prowadzeniu pojazdu to większe bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego. Sprawność psychofizyczna, czyli spostrzegawczość i czas reakcji na różne zdarzenia na drodze, jest właściwa tylko wtedy, gdy kierowca odpowiednio wypoczywa. Dlatego maksymalny czas za kierownicą określono odgórnie.
Co mieści się w czasie pracy kierowcy?
Do czasu pracy kierowców wliczane jest nie tylko samo prowadzenie pojazdu. Składają się nań również m.in. załadunek i rozładunek pojazdu, nadzór i pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym z pojazdu. Do tego przedziału czasowego zalicza się także różnego rodzaju czynności związane z utrzymaniem czystości i inne zadania służbowe. Uwzględniany jest również okres, w którym kierowca pozostaje w gotowości na wykonanie swojego zadania – dotyczy to np. oczekiwania na załadunek lub rozładunek. W przypadku, gdy dobowy czas pracy przekracza 6 godzin, to pracownikowi przysługuje 15-minutowa przerwa. Ją również wlicza się do czasu pracy kierowców.
Co nie wlicza się do czasu pracy kierowcy?
Istnieją jednak pewne sytuacje, których nie wlicza się do czasu pracy kierowcy. Jednym z wyłączeń są dyżury kierowców, podczas których pracownik pozostaje w gotowości, ale nie prowadzi pojazdu. Jeśli w czasie jazdy kierowca zrobi sobie przerwę, która nie będzie miała przekonującego uzasadnienia, to także nie zostanie rozliczona. Kolejne wyjątki to przerwy wynikające ze specyfiki systemu przerywanego czasu pracy oraz dobowy nieprzerywany odpoczynek.
Tygodniowy i dobowy odpoczynek kierowcy
W ciągu 24 godzin od momentu rozpoczęcia prowadzenia pojazdu kierowcom przysługuje dobowy odpoczynek. To czas, który mogą wykorzystać w dowolny sposób. Jeśli pojazd prowadzi jeden kierowca, regularny czas odpoczynku wynosi minimum 11 nieprzerwanych godzin. Zamiast tego można też wydzielić okresy 3-godzinny i 9-godzinny. Z kolei skrócony dobowy czas odpoczynku wynosi minimum 9 godzin i może wystąpić maksymalnie tylko 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku. W przypadku większej liczby kierowców przerwa na odpoczynek trwająca 9 godzin musi być odebrana w ciągu 30 godzin od czasu rozpoczęcia prowadzenia pojazdu.
Jeśli natomiast chodzi o tygodniowy okres odpoczynku, to rozpoczyna się on nie później niż po zakończeniu sześciu 24-godzinnych okresów liczonych od ostatniego tygodniowego odpoczynku. Jeśli kierowca ma dwa następujące po sobie tygodniowe okresy odpoczynku, to przysługują mu dwie regularne przerwy trwające po 45 nieprzerwanych godzin. Alternatywnie może być to jeden regularny odpoczynek trwający minimum 45 godzin oraz jeden skrócony, trwający 24 godziny.
Jak poprawnie rozliczać czas pracy kierowców?
Szczegółowe zasady obliczania czasu pracy kierowców wynikają z Ustawy o czasie pracy kierowców z 16 kwietnia 2004 roku. Warto je znać, aby ograniczyć liczbę nadgodzin lub wykrywać oszustwa związane z rejestracją czasu pracy. Jego odpowiednia ewidencja pozwoli poprawnie rozliczyć każdego pracownika (informacje dodatkowe można również znaleźć w artykule Czas pracy kierowcy – jak go rozliczać?).
Jeśli właściciel firmy transportowej ma problem z tym zagadnieniem, zawsze może zlecić je podmiotom, które na co dzień się w tym specjalizują. Przykładowych ekspertów można wyszukać, wchodząc np. na stronę www.ocrk.pl.
