W ramach Zielonego Ładu UE, pod koniec marca 2022 roku Komisja Europejska przyjęła projekt regulacji „Zrównoważony Produkt”. Wprowadza on ideę Cyfrowego Paszportu Produktowego. W prace nad tym rozwiązaniem włączyło się GS1.
Nowe wymogi zobowiązują wszystkie podmioty gospodarcze do udostępniania odpowiednio ustrukturyzowanych danych produktowych. Ponadto zabraniają niszczenia niesprzedanych produktów i promują towary wyprodukowane zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Wiedza o produkcie w zasięgu ręki
Pomysł, aby każdy produkt miał swój cyfrowy paszport, nie jest nowy, ale dopiero teraz jest wprowadzany w życie. Cyfrowy Paszport Produktowy to zestaw istotnych danych (wyspecyfikowanych w regulacji) umożliwiających identyfikacją produktu i jego składu oraz pochodzenia w całym cyklu życia. Obejmuje nie tylko dane o produktach gotowych, ale także o komponentach i półproduktach. Paszport dotyczy nie tylko towarów wyprodukowanych w Europie, ale także sprowadzonych z innych rynków. Tylko pewne rodzaje żywności, pasz oraz produktów farmaceutycznych zostały zwolnione z jego posiadania. W pierwszej kolejności paszport będzie dotyczył: od 2024 roku baterii i tekstyliów, materiały budowlanych od 2024 roku, następnie od 2026 roku urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Paszport produktowy poprawia identyfikowalność produktów w łańcuchu dostaw oraz ułatwia organom nadzoru weryfikację ich zgodności z przepisami.
– Koszty implementacji tego rozwiązania zależą od modelu, który zostanie finalnie wdrożony. Z raportu opracowanego przez firmę doradczą Deloitte wynika, że szacunkowy koszt wprowadzenia globalnego, otwartego standardu może wynosić od 3 mld EUR do 7,1 mld EUR. Jednakże, gdyby powstały konkurujące ze sobą standardy nakłady finansowe musiałyby być kilkadziesiąt razy wyższe i mogły wynieść od 63 mld EUR nawet do 152 mld EUR – mówi Julia Patorska, partner associate, ekspertka w obszarze analiz ekonomicznych i środowiskowych w Deloitte.
Sieć współpracy
EuroCommerce oraz GS1 in Europe wypracowały i opublikowały wspólne stanowisko popierające koncepcję Cyfrowego Paszportu Produktowego. Obie organizację dostrzegają potencjał paszportu produktowego w umacnianiu firm i konsumentów przy podejmowaniu dobrych decyzji inwestycyjnych i zakupowych nakierowanych na zrównoważony rozwój. Polska Izba Handlu i Dystrybucji oraz GS1 Polska będą wspólnie wspierać opublikowane założenia Cyfrowego Paszportu Produktowego i promować jego koncepcję wśród swoich interesariuszy. Paszport może pozwolić na lepsze zarządzanie danymi produktów, efektywniej je współdzielić w ramach globalnych łańcuchów dostaw.
Uchwalone przez Parlament Europejski przepisy uruchamiają procedurę legislacyjną, która wymaga zaangażowania Parlamentu Europejskiego oraz Komisji. Proces ten może trwać do 16-18 miesięcy.
